Sunday, February 13, 2011

Safevi Dönemi Minyatür Sanatı



     
     On yedinci yüzyılın başları
  
     '' On altıncı yüzyılın sona erişi 1580’li yıllarda üretilen kalitedeki lüks kitapların da sonu olur. Elyazmalarının boyutları küçülür, lake tekniğindeki ciltler görülmez olur, tezhipli alanların oranı müthiş azalır, renkler matlaşır , ayrıntıdan yoksun kompozisyonlar daha da sadeleşir, figür sayısı azalır ve çok üniteli mimari yapılar ortadan kalkar. Erkek giyiminde dönemin modası olan büyük, öne ve arkaya doğru iki modül halinde sarılmış büyük sarıklar göze çarpmaktadır ve genelde figürler Şah I. Abbas döneminin saray elyazmalarındakine benzer şekilde resmedilmeye başlar.
        
     On yedinci yüzyılın ilk yıllarına ait tarihli iki Şahname, dönemin Şiraz üslubunun tipik örnekleridir. Oxford Bodleian Library’de korunmakta olan ilk nüsha (OBL Ous.344) 1009 (1601),  ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphane’sindeki ikinci nüsha da (H.1501) 1010 (1602) tarihini taşır. Bu elyazmaları dönemin en büyük Şiraz yazmaları arasında olmalarına rağmen boyları kırk santimetrenin altındadır.  Resim alanının üst sayfa kenarına doğru genişletildiği istisnai tek bir tasvir haricinde, her iki nüshadaki tüm resimler cedvel dışına taşmaz ve dolayısıyla 1580’li yıllarda hazırlanmış olan aynı boyutlardaki elyazmalarının resimlerinin kapladıkları alana oranla çok küçüktür. Buna ilaveten her iki yazmadaki tezhipler de son derece azalmıştır. Bu dönemdeki tüm Şiraz yazmaları gibi, bunlarda da renkler canlılıklarını kaybetmiştir. Hatta yüzyılın ortalarına kadar, muhtemelen daha kıymetli olan canlı ve koyu yeşil tonuna erişemedikleri için Şirazlı sanatçıların kullanmak zorunda kaldıkları mat ve sarımsı tonda, hardal rengine yakın bir renk bu dönem Şiraz yazmalarında yeniden kullanılır olmuştur. ''

Türkmen Valiler Şirazlı Ustalar Osmanlı Okurlar - Lale Uluç

No comments:

Post a Comment