Otoportre
Asıl adı Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderon olan sanatçı her ne kadar kendisinin doğum tarihi olarak 7 temmuz 1910 olan Meksika devriminin gerçekleştiği tarihi söylesede sanatçının kayıtlarda yer alan asıl doğum tarihi 6 temmuz 1907’dir.
Sanatçı Yahudi Macar kökenli bir babanın İspanyol kökenli bir Meksikalı annenin dört kız çocuğundan biridir.Mexico City yakınında yer alan Calderon’da fotoğrafçı babası Wilhelm Kahlo,annesi ve kızkardeşleriyle beraber Mavi ev olarak anılan evlerinde yaşamıştır.
Frida Kahlo’nun yaşamı pek çok sağlık problemini barındırır.Altı yaşında çocuk felci geçiren sanatçınon bir bacağı diğerinden kısa ve güçsüz kalır.Bu durum hayatı boyunca Frida Kahlo’nun bu zayıflığını gizlemesine neden olur.
Ailesinin en zeki çocuğu olarak anılan sanatçı uzun süre ressam olmayı hayal etmez.Tek amacı vardır o da doktor olmaktır. Mexico City'de Ulusal Hazırlık Okulunun Tıp Eğitimi bölümüne yazılır.Çoğunlukla erkeklerin kabul edildiği bu okulda başarılı bir grafik sergiler. Bu okul, onu sanat, edebiyat, felsefe gibi alanlara yönlendirir. İlerde Meksika düşünce yaşamının önemli isimleri olarak anılacak Alejandro Gomez Arias, Jose Gomez Robleda, Alfonso Villa okul arkadaşları olur. Okulda, anarşist bir edebiyat grubuna dahil olur.
Ailesinin yaşadığı ekonomik sıkıntılar nedeniyle okulu bırakmak zorunda kalan Frida bir süre sonra çalışmaya başlar.Kütüphane gibi pek çok farklı alan çalışan sanatçı babasının arkadaşının yanında bir matbaada çalışmaya başlar ve orada yaptığı çizimlerle yeteneğinin ilk belirtileri gözler önüne serilir.
Frida Kahlo’nun kişisel yaşamını da sanatsal yaşamını da etkileyecek en önemli olay 17 Ekim 1925 yılında sevgilisi Alex’le şehirden dönerken bindiği otobüste yaşadığı kazadır.Bu kazada Frida’nın bindiği otobüs bir troleybüsle çarpışır ve otobüste yer alan korkuluk demir borusu Frida’nın leğen kemiğinden geçerek vücuduna saplanır.Bu kaza Frida’nın hem omuriliğinin zedelenmesine hemde bir daha asla çocuk sahibi olamamasına sebep olur.Frida Kahlo hayatı boyunca 32 ameliyat geçirir.Bacağının kangren olması nedeniyle bacağı kesilir.2 kere hamile kalan sanatçı hayatı boyunca çocuk sahibi olamazken ürettiği sanat eserlerinde daima bu özlemini dile getirir.
Kazadan sonra aylar boyunca yatağa mahkum olan Frida yatağının üzerine koydurttuğu ayna sayesinde kendi portrelerini üretmeye başlar.Bu süreden sonra Frida Kahlo’nun en çok eserlerinin için de yer alan eserler otoportreleri olur.
Sanatçı Yahudi Macar kökenli bir babanın İspanyol kökenli bir Meksikalı annenin dört kız çocuğundan biridir.Mexico City yakınında yer alan Calderon’da fotoğrafçı babası Wilhelm Kahlo,annesi ve kızkardeşleriyle beraber Mavi ev olarak anılan evlerinde yaşamıştır.
Frida Kahlo’nun yaşamı pek çok sağlık problemini barındırır.Altı yaşında çocuk felci geçiren sanatçınon bir bacağı diğerinden kısa ve güçsüz kalır.Bu durum hayatı boyunca Frida Kahlo’nun bu zayıflığını gizlemesine neden olur.
Ailesinin en zeki çocuğu olarak anılan sanatçı uzun süre ressam olmayı hayal etmez.Tek amacı vardır o da doktor olmaktır. Mexico City'de Ulusal Hazırlık Okulunun Tıp Eğitimi bölümüne yazılır.Çoğunlukla erkeklerin kabul edildiği bu okulda başarılı bir grafik sergiler. Bu okul, onu sanat, edebiyat, felsefe gibi alanlara yönlendirir. İlerde Meksika düşünce yaşamının önemli isimleri olarak anılacak Alejandro Gomez Arias, Jose Gomez Robleda, Alfonso Villa okul arkadaşları olur. Okulda, anarşist bir edebiyat grubuna dahil olur.
Ailesinin yaşadığı ekonomik sıkıntılar nedeniyle okulu bırakmak zorunda kalan Frida bir süre sonra çalışmaya başlar.Kütüphane gibi pek çok farklı alan çalışan sanatçı babasının arkadaşının yanında bir matbaada çalışmaya başlar ve orada yaptığı çizimlerle yeteneğinin ilk belirtileri gözler önüne serilir.
Frida Kahlo’nun kişisel yaşamını da sanatsal yaşamını da etkileyecek en önemli olay 17 Ekim 1925 yılında sevgilisi Alex’le şehirden dönerken bindiği otobüste yaşadığı kazadır.Bu kazada Frida’nın bindiği otobüs bir troleybüsle çarpışır ve otobüste yer alan korkuluk demir borusu Frida’nın leğen kemiğinden geçerek vücuduna saplanır.Bu kaza Frida’nın hem omuriliğinin zedelenmesine hemde bir daha asla çocuk sahibi olamamasına sebep olur.Frida Kahlo hayatı boyunca 32 ameliyat geçirir.Bacağının kangren olması nedeniyle bacağı kesilir.2 kere hamile kalan sanatçı hayatı boyunca çocuk sahibi olamazken ürettiği sanat eserlerinde daima bu özlemini dile getirir.
Kazadan sonra aylar boyunca yatağa mahkum olan Frida yatağının üzerine koydurttuğu ayna sayesinde kendi portrelerini üretmeye başlar.Bu süreden sonra Frida Kahlo’nun en çok eserlerinin için de yer alan eserler otoportreleri olur.
1927 yılında mucizevi biçimde yataktan çıkan Frida çok uzun süredir hayranlıkla uzaktan izlediği meksikanın ünlü duvar ressamı Diego Riveria’ya kendi resimlerini gösterme imkanı bulur.Diego Riveria bu resimleri çok beğenir ve çok uzun süre devam edecek ilişkileri böyle başlar.İlk başlarda sadece bir dostluk ilişkisi olarak başlayan süreçte Diego Riveria Frida Kahlo’yu sanat dünyasından pek çok önemli insanla tanıştırır.
Zamanla Frida Kahlo, Diego Rivera arkadaşlığı büyük bir aşka dönüştü ve 1929 yılında evlendiler. Diego Rivera çevresi geniş ve çok çapkın bir erkek olmasına rağmen Frida Kahlo, zekası ve yeteneği ile onu etkiler.Ancak Diego Rivera dönemin en önemli çapkınlarından olması nedeniyle Frida Kahlo'yu pek çok kez aldatır 1939 yılında boşanan çift bir yıl sonra yeniden evlenir.Ancak ikili evlilikler boyunca birbirine sadık kalmaz özellikle Kahlo'nun Lev Troçki ile yaşadığı evlilik dışı ilişki bu evliliğinin bağlılık barındırmadığını gözler önüne serer.
Sık sık sağlığı bozulan Frida,dayanılmaz acılarla başa çıkmak için bütün gücüyle resim yapar ve yalnız ülkesinde değil,Amerika,Fransa’da sergiler açar.1938’de New York’ta açtığı sergi ona büyük ün kazandırır.1939’daki Paris sergisiyle büyük övgüler toplar.1943’de ‘’La Esmeralda’’ adlı yeni bir sanat okulunda öğretim üyeliğine başlayan Frida,sağlık durumu kötüleşmesine rağmen ders vermeyi sürdürür.
1950’de omurgasındaki sorunlar nedeniyle hastaneye kaldırılır ve 9 ay hastanede kalan Frida 1953 yılı Nisan ayında Mexico City’de kişisel sergi açar ancak doktorlar bu sergiye katılmasına izin vermez ve evde kalmasını şart koşarlar.Ancak Frida Kahlo kendi isteğiyle,sürpriz bir biçimde işçiler tarafından yatağıyla sergi salonuna getirilir.Sergi salonunun ortasında yatağının içinde yer alır.Frida Kahlo burada büyük bir ilgiyle karşılanır.Ancak bu sergiden sonra Temmuz ayında sağ bacağı kesilir.
1950’de omurgasındaki sorunlar nedeniyle hastaneye kaldırılır ve 9 ay hastanede kalan Frida 1953 yılı Nisan ayında Mexico City’de kişisel sergi açar ancak doktorlar bu sergiye katılmasına izin vermez ve evde kalmasını şart koşarlar.Ancak Frida Kahlo kendi isteğiyle,sürpriz bir biçimde işçiler tarafından yatağıyla sergi salonuna getirilir.Sergi salonunun ortasında yatağının içinde yer alır.Frida Kahlo burada büyük bir ilgiyle karşılanır.Ancak bu sergiden sonra Temmuz ayında sağ bacağı kesilir.
13 Temmuz 1954’de ise sanatçı bazıları tarafından akciğer embolisi nedeniyle öldüğü söylensede pek çok insan tarafından intihar ettiği düşünülmektedir.
Frida Kahlo 143 resim üretmiştir.Resimlerin 55 tanesi oto-portrelerden oluşur.Yaşamının büyük bir bölümünü yatakta başının üstünde duran ‘’gündüzlerin ve gecelerinin celladı’’ olarak tanımladığı bir aynaya bakarak geçirdiği için sürekli oto-portreler çizmiştir.Resimlerindeki ustalık Pablo Picasso’ya bile’’Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi bilmiyoruz’’ dedirtmiştir.
İnsanlar Frida Kahlo’nun güzelliğini,kişiliğini ve yeteneğini çok beğenmişti.New York ve Paris’teki sergilerinde Kahlo,büyük başarı kazanmıştı.Sürrealistlere yakın bür üsluba sahip olmasına rağmen Frida Kahlo kendini sürrealist olarak görmüyordu:’’Ben Mexico City’ye Andre Breton gelip bana sürrealist olduğumu söyleyene kadar sürrealist olduğumu bilmiyordum.Ben sürrealist değilim,hayallerin resmini yapmıyorum,resimlerimde gerçekleri yansıtıyorum.’’Anne olamamıştı ve sevgisini köpek,kedi,kuş,maymun gibi evcil hayvanlara aktarmaya çalışıyordu.
İnsanlar Frida Kahlo’nun güzelliğini,kişiliğini ve yeteneğini çok beğenmişti.New York ve Paris’teki sergilerinde Kahlo,büyük başarı kazanmıştı.Sürrealistlere yakın bür üsluba sahip olmasına rağmen Frida Kahlo kendini sürrealist olarak görmüyordu:’’Ben Mexico City’ye Andre Breton gelip bana sürrealist olduğumu söyleyene kadar sürrealist olduğumu bilmiyordum.Ben sürrealist değilim,hayallerin resmini yapmıyorum,resimlerimde gerçekleri yansıtıyorum.’’Anne olamamıştı ve sevgisini köpek,kedi,kuş,maymun gibi evcil hayvanlara aktarmaya çalışıyordu.
Frida Kahlo sanatçı olarak kendini çok üstün biri olarak görmemekteydi.Kendini bir ressam olarak görmüyordu.Fakat ABD ve Paris’teki başarılarından sonra giderek ünü artıyordu.Ülkesinde politik bir muhalif olmasına rağmen 1946 yılında önemli sanatçılara verilen ulusal ödülü almıştı.Ayrıca deneysel sanat eğitimi veren bir sanat okulunda öğretmenlik yapması istenmişti.
1950’li yıllarda resimleri daha kaotik ve dağınık olmaya başladı.Bunun nedeni giderek artan ağrılar,içki ve uyuşturucu kullanımıdır.Bunlar yanında kangren nedeniyle bir bacağının kesilmesi sonun başlangıcı olur.
Frida resimlerinde genelde Meksika kültürel öğelerini tuvallere yansıtmış ve devrimci kişiliğinde sanatında görmemizi sağlar.
Frida Kahlo’nun eserleri içinde oto-portrelerin yanı sıra 1941’de yaptığı ‘’ Ben ve Papağanlarım’’ ayrıca 1943’te yaptığı ‘’ Maymunlarla Oto-portre’’ pek çok eserinden sadece bir kaçıdır.Bıraktığı son resim ise ‘’Yaşasın Yaşam’’ isimli natürmorttur.
1950’li yıllarda resimleri daha kaotik ve dağınık olmaya başladı.Bunun nedeni giderek artan ağrılar,içki ve uyuşturucu kullanımıdır.Bunlar yanında kangren nedeniyle bir bacağının kesilmesi sonun başlangıcı olur.
Frida resimlerinde genelde Meksika kültürel öğelerini tuvallere yansıtmış ve devrimci kişiliğinde sanatında görmemizi sağlar.
Frida Kahlo’nun eserleri içinde oto-portrelerin yanı sıra 1941’de yaptığı ‘’ Ben ve Papağanlarım’’ ayrıca 1943’te yaptığı ‘’ Maymunlarla Oto-portre’’ pek çok eserinden sadece bir kaçıdır.Bıraktığı son resim ise ‘’Yaşasın Yaşam’’ isimli natürmorttur.
KAYNAKÇA:
Mujica,Barbara,Frida,Oğlak Yayıncılık 2001
Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi
Gizem Özdel
No comments:
Post a Comment